Niemand ontvangt graag zijn aanslagbiljet. Maar wist je dat motorrijders die hun woon-werkverkeer en/of hun beroepsverplaatsingen (bezoek aan klanten, deelname aan seminaries, enz.) afleggen met de motor of scooter veel meer als gerechtvaardigde beroepskost (voor 100%) kunnen aftrekken dan automobilisten? Personen die met de auto rijden, zijn immers onderworpen aan andere belastingregels.
Dit artikel wil je als particulier helpen om de fiscale impact van je mobiliteit in te schatten. Met de motor naar het werk gaan, verbetert niet alleen de mobiliteit (snellere trajecten door files te vermijden, makkelijker parkeren), maar zorgt er ook voor dat je veel meer kosten via de belastingen kunt recupereren.
A. Forfaitaire of werkelijke kosten?
Het algemeen forfait
- Het forfait, ook 'wettelijk forfait' genoemd, dekt alle beroepskosten, dus ook die met betrekking tot het persoonlijk gebruik van je voertuig voor je woon-werkverplaatsingen. Ook het abonnement van het openbaar vervoer voor de verplaatsing naar je werk, de inrichting van ruimtes in je woning die je voor je beroep gebruikt of de aankoop van materiaal en literatuur die je zelf bekostigt vallen onder dit forfait.
- Voor werknemers (vak IV) is het wettelijke forfait afhankelijk van het loon en bedraagt het voor aanslagjaar 2020 maximaal 4.880 euro, te berekenen als volgt: 30% op een maximumbedrag van €16.266,64
Persoonlijke woon-werkverplaatsingen
- Forfaitaire kilometervergoeding: Er is een forfait van €0,15/afgelegde km van toepassing. De afstand tussen de woonplaats en de werkplaats mag echter niet meer dan 100 km bedragen (enkele rit).
- Werkelijke kosten: Ongeacht je beroep kun je er altijd voor kiezen om je werkelijke beroepskosten af te trekken. Je moet wel de realiteit van deze kosten bewijzen en het bewijs leveren dat je ze zelf hebt betaald. Je moet alle relevante bewijsstukken kunnen voorleggen (onderhoudsboekje, onderhoudsfacturen, aankoop van brandstof, vervoersbewijs, abonnement openbaar vervoer …).
- Het eenvoudigste is een simulatie te maken op tax-on-web. De online tool zal berekenen hoeveel de totale aanslag of belastingteruggave zou bedragen door toepassing van de forfaitaire regeling en wat dit bedrag zou zijn bij aangifte van de werkelijke kosten. Maar wees gerust, als je kiest voor de werkelijke kosten en die uiteindelijk lager zijn dan het forfaitaire bedrag, dan zal de fiscus het forfait toch automatisch toepassen.
- Let op:
- Als je voor je professionele verplaatsingen al een vergoeding van je werkgever ontvangt, moet die uiteraard van je kosten worden afgetrokken.
- Personen die hun beroepskosten niet bewijzen, krijgen automatisch een vrijstelling van maximaal 410 euro (voor aanslagjaar 2021) voor hun woon-werkverplaatsingen. Wie ervoor kiest om de werkelijke kosten aan te geven, zal deze code echter niet kunnen gebruiken en zal hier 0 moeten invullen.
Beroepsverplaatsingen:
Volgens hetzelfde principe kun je kiezen voor het kilometerforfait of voor de werkelijke kosten.
B. Vul enkel het aandeel beroepsverplaatsingen en woon-werkverplaatsingen in
De fiscus zal moeilijk aanvaarden dat een motorfiets enkel gebruikt wordt voor professionele verplaatsingen en woon-werkverkeer. Met tweewielers rijden is immers veel te leuk om er niet in het weekend en tijdens de vakantie van te genieten. Je kosten moeten dus proportioneel worden opgenomen in verhouding met enerzijds het werkelijk aantal afgelegde kilometers voor professionele verplaatsingen en woon-werkverplaatsingen en anderzijds de privéverplaatsingen. De volgende berekening vormt de basis voor de proportionele eindwaardering van alle kosten (die hierna aan bod komen) die je moet dragen.
Voorbeeld van berekening aandeel woon-werkverkeer (combinatie auto-tweewieler):
1) Aantal gepresteerde werkdagen: 231 dagen (dit aantal staat officieel op de loonbrief)
a. waarvan met de motorfiets: 215 dagen
b. waarvan met de auto: 16 dagen
2) Aantal kilometers tussen de woonplaats en de werkplaats (heen en terug): 60km
3) Totaal aantal afgelegde kilometers in 2020 met de motorfiets (tip: neem een foto van de kilometerstand rond deze data):
a. Kilometerstand op 01/01/2020: 18.341
b. Kilometerstand op 21/12/2020: 33.947
c. Afgelegde kilometers: 15.606
d. Aandeel beroepsverplaatsingen: 215 dagen x 60km = 12.900km, dus een aandeel van 82,66% van het totale aantal kilometers
Je hoeft niet noodzakelijk rekening te houden met de kortste afstand tussen je woon- en werkplaats. Als je kunt aantonen dat een andere, langere route veiliger is, kun je deze langere afstand toepassen.
Het is belangrijk dat je kunt bewijzen dat je met de motor gaat werken en dat de kilometerstand van je voertuig overeenkomt met je verklaringen:
- Vraag aan je werkgever om je een attest te bezorgen waaruit blijkt dat je met de motor komt werken (het hele jaar of een deel ervan).
- Bewijs op basis van de onderhoudsfacturen (met vermelding van de kilometerstand!) dat je vaak met je motor rijdt.
- Neem regelmatig een foto van je kilometerteller met tijdstempel.
- Bewaar de bonnetjes van al je tankbeurten en tank ook regelmatig in de buurt van je werkplaats.
C. Motorfiets of scooter: degressief en/of lineair afschrijven
De afschrijfbare waarde staat gelijk met de aankoopprijs, inclusief btw. Voor motorfietsen wordt de periode waarover mag worden afgeschreven voornamelijk beïnvloed door de duurzaamheid van de motor (afhankelijk van het merk, model) en de gebruiksintensiteit of het aantal afgelegde kilometers. Over het algemeen mag echter worden aangenomen dat een periode van 5 jaar redelijk is voor de afschrijving van een nieuwe motorfiets die normaal wordt gebruikt; 3 jaar voor een tweedehands voertuig.
Uiteraard dien je over een factuur te beschikken. Maar ook een verkoop tussen particulieren voor een tweedehands motor is geldig, als dit kan gestaafd worden met een geschreven verklaring tussen de betrokkenen.
De keuze voor een degressieve of lineaire afschrijving is vrij. De degressieve methode staat toe om snel een groot bedrag als beroepskost af te trekken in het jaar van de aankoop, maar wel beperkt tot maximaal 40%. Indien na een paar jaar de degressieve afschrijving kleiner is dan de lineaire kan men nog altijd overschakelen naar lineair.
Rekenvoorbeeld met een motorfiets met nieuwwaarde van 12.000 euro (incl. btw):
In dit voorbeeld is het interessanter om vanaf het derde jaar over te schakelen van een degressieve naar een lineaire afschrijving (maar dit is niet verplicht). Indien je bijkomende accessoires koopt, mag je die bij de waarde van de motorfiets optellen en mee afschrijven (wel ook te bewijzen op basis van een factuur).
Opgelet, indien je degressief wil afschrijven, moet je bij de eerste belastingaangifte na de aankoop dit wel specifiek bij de administratie melden door het formulier '328K' aan de bijlagen van je belastingbrief toe te voegen. Doe je dit niet, dan riskeer je een afwijzing van je aangifte.
Opgelet, in het jaar dat je de motorfiets verkoopt, mag je geen afschrijving meer inbrengen.
D. Beschermende kleding
De fiscale administratie aanvaardt dat de 'beschermende motoruitrusting' in aanmerking komt voor aftrek als beroepskost. Over het algemeen wordt een afschrijvingstermijn van 3 jaar aangenomen, en hiervoor komt een lineaire afschrijving het meest in aanmerking.
Onder meer inbegrepen:
- helm (maar ook de onderhoudsproducten)
- motorvest en -broek (maar ook de onderhoudsproducten)
- motorhandschoenen
- bijkomende beschermingsmiddelen om onder de vest te dragen
- schoenen of laarzen (die de enkels beschermen)
- thermisch ondergoed
- reflecterende bovenkledij
- beschermingsuitrusting tegen regen
- oordoppen
- sjaal, halsdoek
Opgelet, al deze items komen slechts in aanmerking voor zover:
- het specifieke beschermende uitrusting betreft
- ze werden aangekocht in een motorspeciaalzaak
- je de aankoop kan bewijzen met een factuur waarop het merk of model en een omschrijving van de aangekocht uitrusting op staat vermeld
Zijn niet inbegrepen: T-shirts, truien, sokken enz.
Opgelet: deze kosten mag je slechts verhoudingsgewijs inbrengen in functie van het aandeel van je woon-werk- en beroepsverplaatsingen t.o.v. je totaal aantal kilometers op jaarbasis. Zie punt B.
E. Brandstof
Het is belangrijk om de bonnetjes van elke tankbeurt bij te houden. We raden ook aan om regelmatig in de buurt van de werkplek te gaan tanken. Dit kan aangenomen worden als bewijsmateriaal om aan te tonen dat je daadwerkelijk met de motor gaat werken. De officiële gemiddelde brandstofprijs van het desbetreffende jaar is te vinden op de website van de FOD Economie.
F. Andere kosten
Je kan dus zeker meer kosten inbrengen dan louter de afschrijving van de aankoopprijs van je motorfiets (of interesten op financieringskosten). Komen ook in aanmerking:
- belasting op in verkeerstelling (bewaar je overschrijvingsbewijs)
- jaarlijkse verkeersbelasting (bewaar je overschrijvingsbewijs)
- onderhoud en herstellingen (bewaar je facturen)
- verzekering
- pechbijstandsovereenkomst
Deze lijst is in principe niet limitatief, maar je hoeft ook niet de grenzen van het systeem af te tasten. Alle bovenvermelde kosten zijn redelijk. Maar je kan ook wel eens de rek te ver uitrekken. Veiligheid is belangrijk en daarvoor kan je een doorgedreven motoropleiding gaan volgen, en eventueel kan je argumenteren dat deze kosten dus ook relevant zijn. Maar dit raden we echter niet aan.
Je zou bijvoorbeeld wel een deel van je smartphonegebruik (om onderweg bereikbaar te zijn en om de navigatie te kunnen gebruiken) kunnen inbrengen. Maar dit is dan weer afhankelijk van het aandeel professioneel gebruik t.o.v. privégebruik.
G. Concreet
Het makkelijkst is om in Excel een overzicht te maken van je kosten (dat je dan jaarlijks opnieuw kan gebruiken, mits de nodige aanpassingen). Dat overzicht dien je dan toe te voegen aan je belastingaangifte. De bewijsstukken (facturen, tankbonnetjes, overschrijvingen) hoef je niet mee te sturen, maar moet je wel bijhouden.
H. Deadline
De aangifte op papier moet ten laatste eind juni worden ingediend. Als je het via tax-on-web doet, heb je tot midden juli. Eventueel uitstel (omdat je bijvoorbeeld nog niet al je bewijsstukken hebt kunnen verzamelen, maar enkel indien je daarbij overmacht kan aantonen) is mogelijk mits een gemotiveerd verzoek vóór het verstrijken van de indieningstermijn.
Opmerking
Dit artikel werd opgesteld op basis van de informatie op de site van de FOD Financiën. Het is belangrijk te benadrukken dat de fiscaliteit elk jaar verandert en dat de informatie in dit artikel misschien niet meer actueel is. Bijkomend advies bij een belastingconsulent met enige affiniteit met motorrijden is dus steeds aangewezen.